1) Bilgisayar firmalarından sizi farklı kılan nedir?
Veri
kurtarma konusunun sektör içerisinde ayrı bir uzmanlık dalı olduğunun bilinci
ile firmamız sadece veri kurtarma ve ilgili konulara odaklanmış ve uluslararası
standartlarda kendine has çözümler üretmiştir. Bilgisayar firmalarından bizi
farklı kılan en önemli nokta budur.
Geliştirmiş olduğumuz kod tabanlı yazılım altyapımız ve özel donanımlarımız ile
her türlü veri kaybında muhtemel kesin çözümü üretmekteyiz. Otomatik yöntemler
ve programlar ile hiç sonuç alınamayan veya kısmi sonuç alınan durumlar,
imkansız olduğu düşünülen durumlar bizim çalışma alanımızın sıradan bir
parçasıdır.
(Sayfa Başı)
2) Veri
kurtarma süreci nasıl işlemektedir?
Veri kurtarma işlemi
belirli adımlardan oluşan bir süreçtir. Veri kaybı olan ortam ilk aşamada
analiz edilir. Ortamın ve verilerin durumu tespit edilir. Analiz raporu,
kurtarma süresi ve ücreti bir teklif şeklinde müşteriye sunulur. Teklifin
onaylanması durumundu veri kurtarma işlemleri gerçekleştirilir ve kurtarılan
veriler müşterinin istediği ortamda teslim edilir. Ücretin ödenmesi ve resmi
evrak işlemleri ile süreç tamamlanır. Müşterinin izni doğrultusunda da olay ve
müşteri referans listemize eklenir. Servisimizde gerçekleştirdiğimiz analiz ve
kurtarma çalışmalarımızda gerek veri kaybı olan ortam gerekse mevcut veya kayıp
veriler asla ek bir hasar görmez ve ek bir kayıp oluşmaz.
(Sayfa Başı)
3) Veri kurtarma ücretleri nedir ve nasıl belirlenmektedir?
Yurt dışındaki veri kurtarma firmalarından farklı olarak firmamız
hasarlı veya veri kaybı olan veri depolama ortamlarının ön incelemesi ve arıza
tespiti için bir ücret talep etmemektedir. Hasarlı veya veri kaybı olan ortam
servisimizde inceledikten sonra,
a) Veri kurtarma işleminin zorluk derecesi,
b) Veri kurtarma işleminin tahmini süresi,
c) Mevcut hasarı gidermek veya verileri kurtarmak için ek bir yazılım
geliştirme gereksinimi,
d) Verilerin acil olarak istenmesi ve müşterinin öncelik talebi,
ve benzeri değerlendirmeler sonrasında veri kurtarma ücreti belirlenmektedir.
Minimum veri kurtarma ücretimiz 100$'dır. Şu ana kadar yapılan veri kurtarma
işlerindeki istatistiksel fiyat yoğunluğu 100$-400$ aralığındadır. Ancak bu
verdiğimiz fiyat bilgilerinin genel bilgi mahiyetinde olduğunu hatırlatmak
istiyoruz. Kesin fiyat ancak hasarlı veya veri kaybı olan ortamın detaylı
olarak incelenmesi sonrasında ortaya çıkmaktadır.
Veri kaybı veya hasarı ile karşılaştığınız her durumda bizimle görüşmenizi ve
birikimlerimizden öneri mahiyetinde de olsa faydalanmanızı tavsiye ediyoruz.
(Sayfa Başı)
4) Müdahaleyi nerede ve ne şekilde yapmaktasınız?
Gerek mantıksal gerekse fiziksel tabanlı veri kurtarma çalışmaları
özenli ve hassas bir çalışma gerektirmektedir. Bu nedenle hasarlı veya veri
kaybı olan veri depolama ortamına merkezimizdeki servisimizde müdahale etmekte
ve kurtarma çalışmalarını burada yapmaktayız. Ortamın incelenmesi ve kurtarma
işlemleri geliştirmiş olduğumuz özel yazılımlar, özel teknikler ve gerektiğinde
özel donanımlar ile konunun uzmanı olan mühendislerimiz tarafından
yapılmaktadır.
(Sayfa Başı)
5) Veri kurtarma işlemi ne kadar sürmektedir?
Veri kurtarma süresi hasarın durumuna ve verilerin çokluğuna göre
değişebilmektedir. Dosya sistemi yapı hasarları genellikle kısa sürmektedir.
Formatlanmış disklerden verileri toplamak ve silinmiş dosya gruplarını doğru
şekilde elde etmek genellikle daha uzun zaman almaktadır. Fiziksel hasarlarda
özellikle veri plakalarındaki kapsamlı hasarlarda işlem genellikle uzun
sürmektedir. Eğer gelen hasar türü ile daha önce karşılaşmış ve buna yönelik
otomatik veya yarı otomatik bir modül veya özel yazılım geliştirmişsek bu durum
da süreyi kısaltmaktadır. Şu ana kadar en uzun sürmüş veri kurtarma işlemimizin
süresi 12 gündür. İstatistiksel veri kurtarma süresi yoğunluğu 1 saat ile 2 iş
günü arasında değişmektedir.
(Sayfa Başı)
6) Kurtarılan verileri nasıl teslim etmektesiniz?
Kurtarılan verileri genellikle CDR ortamlara kaydederek teslim
etmekteyiz. Eğer istenirse disket ile veya yeni bir hard disk ile de verileri
teslim etmekteyiz. Elektronik posta eklentisi ve web ftp ise acil durumlarda
başvurduğumuz diğer yollardır.
(Sayfa Başı)
7) Veri kurtarma işlemlerinde kesin çözümü yabacılar mı sunar?
Veri depolama ortamlarındaki mantıksal yapı hasarlarında, yani silinme,
dosya sistemi hasarları, formatlama, virüs hasarları gibi fiziksel ortam
üzerinde fiziksel hasar olmayan durumlarda yabancı firmalar ile aramazda bir
fark yoktur. Fiziksel hasarların ise neredeyse %80'lik kısmında da bir fark
yoktur. Sadece yüksek maliyetli cihaz yatırımları ve malzeme gerektiren çok
spesifik fiziksel hasarlarda bir fark oluşmaktadır ki bu tür olaylar toplamda
sadece %10'luk paya sahiptir. İşin ilginç ve aynı zamanda da en önemli yanı
yerel konularda (yerli ticari programların ve muhasebe programlarının
verilerinin kurtarılması gibi) firmamızın birikimlerinin ve çözümlerinin daha
iyi bir noktada olmasıdır. (Ana sayfadaki "Ticari Programlar ve Kurtarma"
seçeneğinden konu ile ilgili detaylara bakılabilir.)
(Sayfa Başı)
8) Verilerim kayıp veya hasar gördü. Ne
yapmalı? Ne yapmamalı?
a) Otomatik veri kurtarma ve onarım programlarından uzak
durun. Arka planda neler olup bittiğini bilmiyorsanız asıl felaketin nedeni
yapacağınız kurtarma çalışmaları olacaktır.
b) Hasarlı veya veri kaybı olan ortamı kesinlikle Scandisk, NDD
ve benzeri programlar ile tarayıp tamir etmeye çalışmayın.
c) Veri depolama ortamı herhangi bir şekilde hasar görür ve hiçbir
işlem yapılmadan direk olarak bir uzman veri kurtarma servisine götürülürse
çoğu durumda veri kurtarma başarı oranı %100 olacaktır. Ancak, yapılacak tüm
bilinçsiz işlemler bu oranı düşürecek ve belki de sıfıra indirecektir.
d) Eğer hasarlı ortamdaki veriler çok önemli ise şahsi müdahalelerden
ve bilgisiz kişilerden uzak durmak çok önemlidir. Veri kurtarma işlemlerinde,
konu ile ilgili uzmanlığı olmayan kişi ve firmaların müdahalesi, bir kasaba
beyin ameliyatı yaptırmaktan çok da farklı değildir. Ülkemizde hiçbir kasap
beyin ameliyatı yapmaya kalkışmaz, fakat nedense herkes ve her bilgisayar
firması, hatta bir manav veri kurtarma işini yapmaya kalkışabilmektedir. Bu
durumda da genellikle verileri hasar gören kişi ve kurumlar için maalesef yıkım
veya daha yüksek veri kurtarma maliyetleri ortaya çıkmaktadır.
Genellikle de bize göre çok basit olan bir
veri kurtarma işlemi çok zor ve uzun zaman alacak bir işe dönüşmekte veya
yapılacak bir şey kalmamış olabilmektedir. Maalesef, veri kurtarma hizmeti
almak üzere bize gelen kişi ve kurumların %70'inden fazlası verilerini ilk
sorun ve hasar nedeniyle değil, hasar sonrası yapılmış bilgisiz ve bilinçsiz
müdahaleler sonrasında gerçekten kaybetmekte veya artmış olan hasar nedeniyle
daha yüksek veri kurtarma ücretleri ödemek zorunda kalmaktadırlar.
(Sayfa Başı)
9) Otomatik veri kurtarma programları neden başarısız oluyor?
Bilgisayar sistemlerinde kullanılan veri depolama ortamlarında veriler
dosyalar şeklinde tutulmakta ve klasörler altında gruplanmaktadır. Ayrıca veri
depolama ortamları kullanılmaya başlanmadan önce, dosya sistemi adı verilen
yapılar ile organize edilmektedir. Dosya sistemi dediğimiz yapı (FAT, NTFS,
NwFAT, EXT2FS vb.) veri depolama ortamında kayıtlı tutulan veri dosyalarının ve
klasörlerin özelliklerini ve yer adreslerini içermektedir. Özellikle manyetik
tabanlı veri depolama ortamları (disket, disk vb.) random bir şekilde
kullanılmaktadır. Mevcut veri dosyalarına veriler eklendikçe ve aradan dosyalar
silindikçe, veri depolama ortamındaki dosyalar artık tek parça halinde kalmaz
ve küme adı verilen birim alanlar şeklinde veri depolama ortamının yüzeyinde
dağılırlar. Herhangi bir şekilde dağılmış (genellikle dosya parçalanması
şeklinde tabir edilir) bir dosya silinir veya dosya sistemi çökerse dosyalara
ait yer adresleri ve/veya özellik bilgileri ortadan kalkar. İşte böyle bir
tablo ile karşı karşıya kaldığınızda (ki veri depolama ortamlarında durum
genellikle bu şekildedir) otomatik veri kurtarma programları genellikle
başarısız olur. Bu nedenle çoğu durumda, manuel müdahale ve hasara özel
yazılmış programlar ile ancak verileri anlamlı bir bütün oluşturacak
şekilde kurtarmak mümkün olur.
Otomatik veri kurtarma programlarının %100 başarılı olabilmesi için,
a) Dosya ve klasör adlarının ve özelliklerinin hasar görmemiş olması
gerekir,
b) Dosyalar birden fazla kümeden oluşuyorsa kümeler ardışık olmalıdır,
c) Klasör kümeleri parçalanmamış olmalıdır,
d) Disk ilk kez kullanılıyor olmalıdır,
e) Veri kurtarma programı ortamdaki yapıyı ve parametreleri doğru
çözümlemelidir,
f) Veri kurtarma programı bir kümedeki verinin ne tür bir veri olduğuna
karar veremez,
g) Manyetik plaka yüzeylerinde hasar olmamalıdır,
vs., vs., vs... daha pek çok şart sayılabilir. Çoğu zaman bu şartların en az
biri veya birkaçı sağlanmamaktadır. İşin kötü yanı programı kullanan kişinin bu
şartları test etme şansı olmamasıdır.
Aslında hasarlı ortam üzerinde herhangi bir değişiklik yapmayan ve hasarlı
ortam üzerine yazmayan otomatik veri kurtarma programları ile bilinçli bir
şekilde tarama yapmak ve tarama sonucunda gelen dosya listesini farklı bir
ortama kaydetmek riskli bir işlem değildir. (Veri depolama ortamının fiziksel
olarak sorunsuz olduğu durumda.) Ancak gelen dosyaların her birini tek tek
incelemeden ortaya çıkan sonuçtan emin olamazsınız. Asıl yanılgı ise otomatik
programın oraya çıkardığı sonuca güvenmek ve ötesinin olmayacağına inanmaktır.
Amatör müdahalelerde en önemli nokta veri kaybı olan ortamın orijinal halinin
bozulmaması ve profesyonel veri kurtarma çalışmalarına seçenek bırakılmasıdır.
Servisimizde otomatik veri kurtarma programları ile çok düşük oranda veya hiç
sonuç alınamayan olaylarda bile yüksek oranda sonuç alınmaktadır.
(Sayfa Başı)
10)
Geliştirdiğiniz yazılımları nereden ve nasıl satın alabilirim?
Veri kurtarma işlemleri için genel amaçlı ve sabit bir program
geliştirmek mümkün değildir. Teorik olarak böyle bir çalışma yapmak mümkün
olsaydı şimdiye kadar çoktan sihirli değnek misali bir program geliştirilmiş
olurdu. Kendi bünyemizde kullandığımız yapı sabit bir program değil kod tabanlı
bir altyapıdır. Kod tabanlı yazılım altyapımız veri kurtarma uygulama
süreçlerimizde işe göre uyarlanmakta yada geliştirilmektedir.
(Sayfa Başı)
